 |
 |
|---|---|
| ||||
Hoofdmenu
NavigatieInternationaal
Canada VS afdelingen
California Affiliates
Smokers' Club
Forces Nederland |
Akelige diertjesROKEN EN AFWEER VEROORZAKEN PARODONTITISM.AJ. Eijkman Bron: NRC Handelsblad, 16-03-2002 IN SEPTEMBER 1683 schreef Antonie van Leeuwenhoek aan de Royal Society of London, destijds het belangrijkste wetenschapsinstituut van de westelijke wereld: “Wat my belangt ik oordeel van myn selven datter sooveel menschen niet leven in onse vereenigde Nederlanden, als ik heden levende dieren in myn mond draag.” De beroemde Delftenaar wist al dat er vele soorten ‘dierkens’ in zijn mond aanwezig waren, maar hij vermoedde ook dat zijn bloedend tandvlees er door werd veroorzaakt, een constatering die 200 jaar daarna door nauwgezet onderzoek werd bevestigd. Thans is bewezen dat ontsteking aan het tandvlees en het ondersteunende kaakbot, parodontitis in vaktaal, door bepaalde bacteriën wordt veroorzaakt. Men weet vrij goed welke van deze micro-organismen de grootste boosdoeners zijn. Schattingen wijzen uit dat ongeveer éénderde van de bevolkinglijdt aan deze chronische aandoening.
Parodontitis kan goed worden behandeld waarbij gebleken is dat vooral ook de medewerking van de patiënt van groot belang is. Toch is er een groep mensen die, ondanks een voortreffelijke mondhygiëne en trouw tandartsbezoek, niet genezen. Voor deze patiënten en hun behandelend tandarts is dat een frustrerende aangelegenheid, maar voor onderzoekers een uitdagend probleem. In een recent Nederlands onderzoek dat onder andere door de Amsterdamse tandarts-onderzoekster M.L. Laine en anderen werd opgezet werden drie groepen, blanke, ongetrouwde, patiënten gevormd: 53 rokers en 52 niet-rokers met ernstige parodontitis en 53 die de ziekte niet hadden. Alle proefpersonen kregen een uitgebreid mond- en röntgenonderzoek. Daarnaast werden bacteriën, die zich tussen tand en tandvlees bevonden, geïsoleerd. Een mondspoelsel werd gebruikt om het DNA van de proefpersonen te bestuderen, in het bijzonder drie genen die verantwoordelijk zijn voor de productie van interleukine-1. Dit is een eiwit dat een belangrijke rol speelt bij het bestrijden van chronische infecties in ons lichaam. Nu blijkt dat deze genen niet bij iedereen gelijk zijn. Sommige mensen maken van nature te veel interleukine-1 en deze overproductie blijkt schadelijk te zijn voor tandvlees en kaakbot. Dit genotype kwam weliswaar in alle drie de proefgroepen voor, maar het percentage lag twee keer zo hoog in de groep ernstige parodontitispatiënten die niet rookten. Merkwaardig was ook dat twee bacteriën die parodontitis veroorzaken in deze groep niet aanwezig waren. De vraag komt dan op waarom mensen die niet roken en die weinig pathogene parodontitisbacteriën in hun mond hebben toch de akelige mondinfectie krijgen. Het antwoord moet waarschijnlijk worden gezocht in het immuunsysteem van de proefpersonen. Bij hen ontwikkelt zich ook tegen onschuldige bacteriën een afweerreactie die uiteindelijk meer schade dan bescherming oplevert. Een verschijnsel dat men ook elders in het lichaam aantreft, bijvoorbeeld in de darm waardoor mensen beruchte darmziekten schijnen te krijgen zoals de ziekte van Crohn of de ulceratieve colitis. De resultaten van het onderzoek wijzen op een gelijkenis van parodontitis met chronische ziekten van het maag-darmstelsel. Ook hier spelen bacteriën en een genetische aanleg een grote rol, terwijl een omgevingsfactor als stress er eveneens bij betrokken is. Parodontitis is niet één ziekte, maar een conglomeraat van verschillende aandoeningen. In tegenstelling tot wat men de laatste dertig jaar van de vorige eeuw als vaststaand aannam zijn de ‘dierkens’ van Van Leeuwenhoek dus niet de enige oorzakelijke factor bij de mondaandoening. Literatuur: ML. Lame e.a.: Polymorphisms of the Interleukin-1 GeneFamily, Oral Micro bial Pathogens and Smoking in Adult Periodontitis.J. Dent Res 80(8): 1695-1699,2001. Met dank aan dr Aj. van Winkelhoff (ACTA). | |||||
|
Bekend
is dat roken en suikerziekte risicofactoren zijn, terwijl er steeds meer
aanwijzingen komen dat het vermogen van mensen om met stress om te gaan een rol
speelt. Ook bepaalde genetische factoren lijken van belang bij het ontstaan en
het verloop van parodontitis. Uit onderzoek van een aantal jaren geleden bleek
dat mensen die aan een zeldzame, erfelijke, afwijking lijden, het syndroom van
Papillon-Lefêvre, ernstige parodontitis hebben. Onduidelijk is overigens welke
van de bekende risicofactoren de meeste invloed heeft op het ziekteproces.
Zend
deze pagina naar een vriend