,,Aangezien de regering een tabaksontmoedigingsbeleid voert zal het u niet verbazen dat uw doelstelling niet spoort met die van het tabakspreventiebeleid'', antwoordde minister Borst op de subsidie-aanvraag. Het ministerie van Volksgezondheid is duidelijk niet van plan het iniatief van Forces te steunen.

,,De roker wordt geen plek gegund in onze maatschappij'', reageert mw. W. Koop, pleitbezorger van de stichting Forces. ,,Dat is begonnen in Amerika en daarna overgewaaid naar Nederland.''

Forces is oorspronkelijk een Amerikaanse vereniging, maar sinds kort bestaat ook de Nederlandse afdeling. Fight Ordinances Restrictions to Control en Eliminate Smoking, kortweg Forces, meent dat de farmaceutische industrie een dikke vinger in de anti-rookpap heeft. ,,Forces heeft papieren gevonden die daar op duiden. Als honderd miljoen mensen gedwongen worden te stoppen met roken, verdienen de farmaceutische bedrijven grof geld aan hulpmiddelen en medicijnen.''

Maar het gaat Koop voornamelijk om het gelijkheidsbeginsel. ,,Hier in Nederland worden rokers nog wel geaccepteerd. In Canada gaat het een stap verder. Daar worden ouders met kinderen gecontroleerd of ze niet thuis roken. Doen ze dat wel en willen ze daar niet mee stoppen, dan raken ze de voogdij kwijt. In Australië wordt bij ziekenhuisbehandelingen gevraagd of je rookt. Als dat zo is, heb je grote kans dat je helemaal niet behandeld wordt. Daar ben ik het absoluut niet mee eens.''(r)USTUSSENKOP¯ChristelijkKoop is naast haar werk voor Forces ook kerkelijk betrokken in een gereformeerd-vrijgemaakte gemeente. ,,Ik denk dat in christelijk Nederland de discussie over roken gevoerd moet worden. Vanuit de kerken wordt nu vaak gesteld dat roken per definitie zonde is, terwijl dat volgens mij niet zo is. Ik voel me niet schuldig omdat ik rook, ook niet naar God toe. God en roken heb ik wel in het reine. Natuurlijk heb ik wel eens gedacht 'als roken zo slecht is, dan moet ik misschien maar stoppen'. Maar om het zonde te noemen, vind ik veel te ver gaan. Zonde is volgens mij dat je geen rekening houdt met God, dat je als mens je doel mist.''

Forces meent dat veel van de onderzoeken die gedaan worden om het verband tussen kanker en roken aan te tonen, gemanipuleerd worden. Ook Koop ergert zich aan het eenzijdige karakter van die onderzoeken. ,,Al jarenlang is er een campagne aan de gang die kortweg zegt 'als je rookt, krijg je kanker'. Er wordt helemaal niet gekeken naar leefpatronen. Roken kan kanker veroorzaken, het is een mede-veroorzaker. Maar ons eten wordt ook volgestopt met chemische toevoegingen. Veel klachten worden helemaal niet veroorzaakt door roken, mensen worden steeds ouder en krijgen dus meer kwaaltjes. Een familielid is overleden aan een vorm van kanker, terwijl ze nooit een sigaret heeft aangeraakt. En zo kan ik nog wel meer voorbeelden noemen. Bij elke ziekte wordt tegenwoordig roken als oorzaak genoemd.''

Forces wil het roken niet bevorderen, maar wil de keuze om te gaan roken en de verantwoordelijkheid bij de consument leggen. Toch denkt Koop dat de overheid een taak heeft in het beperken van overlast door rokers. ,,Het is normaal dat je in een volle stadsbus niet mag roken, je moet rekening houden met elkaar. Ook in bepaalde openbare ruimtes moet je niet roken. Maar mensen in een bejaardentehuis verbieden te roken, vind ik te ver gaan. Als iemand zijn hele leven gerookt heeft, moet die dan op zijn oude dag buiten gaan staan?''(r)USTUSSENKOP¯GesponsordDe Stichting Rokersbelangen (SRB), voorheen de enige vereniging die de belangen van rokers behartigde, is volgens Koop niet onafhankelijk. ,,Ze worden gesponsord door de tabaksindustrie. Dat willen wij niet, als je geld krijgt van een sigarettenfabrikant, dan kan die ook eisen stellen aan je beleid.'' Eerder noemde voorzitter van Forces Nederland, W. Maessen, de Stichting Rokersbelangen 'veel te tam'.

De SRB reageert echter enthousiast op de komst van Forces Nederland. ,,In plaats van te foeteren op elkaar, kunnen we beter de handen ineen slaan. Forces moet zich goed realiseren dat wij al acht jaar bezig zijn en al het nodige bereikt hebben. Zij blaten alleen alleen nog maar. Ze hebben helaas nog geen contact met ons gezocht om eens te informeren waar wij mee bezig zijn. Overigens hebben wij geen binding met bepaalde tabaksfabrikanten. Wij worden ondersteund door het bureau Voorlichting Tabak.''

De Stichting Rokersbelangen probeerde al in 1995 subsidie te krijgen van het ministerie van Volksgezondheid. ,,Toen werd dat afgewezen, net zoals nu met Forces Nederland gebeurt. Maar wij gaan het opnieuw proberen, een voorstel is in de maak.''

In tegenstelling tot Koop, gelooft de SRB wel degelijk in de schadelijke gevolgen van roken. ,,Het is niet te ontkennen dat roken niet bijdraagt aan de volksgezondheid, dat staat zelfs op de pakjes sigaretten. Wij streven alleen naar een goede maatschappelijke status voor de roker.''(7 augustus 2001)